Türk tarihi birbirinden şanlı özel günler ve günleri takiben olaylarla doludur ama 19 Mayıs 1919 Türkiye devletinin Anadolu’da bir hayal sürecinden çıkıp, yeni Türkiye devletini kurmak için ilk fiili adımın atıldığı tarihtir.
Ulu önder Atatürk (Mustafa Kemal), sorulduğunda “ Benim doğum tarihim, 1919 (19 Mayıs) ” demesi ve Nutkuna 19 Mayıs 1919 tarihinden bahsetmesi, bugüne verilen önemin, duygu ve düşüncedeki boyutlarını belirler. Türk milletinin Anadolu’da yeni bir devlet olabilmesi için birçok adım atıldı ama bunlardan sadece birkaçı özel gün kapsamında ulusal boyutta kutlanır oldu. 19 Mayıs 1919 Atatürk’ü anma, gençlik ve spor bayramı olarak, Türk tarihindeki dönüm noktasının önemini bu vesile anmak, bu tarihin ne kadar önemli olduğuna icabettir.
Anadolu’da yeni Türkiye devletinin kurulması için atılan bu ilk fiili adımla milli mücadele başlamış; artık halkın bilinci içerisine yerleşmiş 600 yıllık esaretin verdiği tutsaklık, düşman işgalinin sonlandırılamaması ile gelen hüsran ve zihinlerdeki paslanmış ideallerin hepsi kaldırılmış, milli mücadele çabasına girilmiştir…
19 Mayıs 1919, Atatürk’ün millet iradesinin ancak, sınırları içerisindeki devleti kurtaracağını ve O’na özgürlük kapılarını sonuna kadar açacağına olan inancını İstanbul’da Mondros ateşkes anlaşmasından sonra birçok yayın kuruluşu üzerinden dikkatle ele almıştır. Fiilen atılacak olan ilk kurtuluş adımı olan 19 Mayıs 1919 tarihine kadar İstanbul – Anadolu hattı üzerinde atamalar ve atamalar neticesinde iç mücadeleye hazırlık girişimleri başlamıştır. Yalnız, yeni Türkiye’nin getireceği özgürlük fikrini hazmedemeyen, düşman odaklı çalışmayı – millet için çalışmaya tercih eden zihniyet. Bu bireysel çabalar ile oluşturulan ilk mücadele girişimlerini engellemeye çalışmıştır ve neticesinde Atatürk tarafından yapılan 19 Mayıs 1919 atamalarını geri çekmiş, görevlere son vermiş ve artık çürümüş olan teokrasinin iktidarsızlığını anlamayan bazı kişilerin bireysel çabası, bu neticede son bulmuştur. Bu durum ki Atatürk’ün nutkunda da ağır eleştiriler ile yer alır.
Bugün Atatürk’ü anma, gençlik ve spor bayramı diye kutladığımız günün arkasında yatan gerçek anlam, milletimizin yeni Türkiye için, özgürlük için giriştiği ilk mücadele gününe işaret etmektedir ki bunun yanında Atatürk’ün 19 Mayıs 1919 tarihine kadar verdiği mücadelenin, adeta ölümsüz çabasının ilk meyvelendiği gündür.
